Το θέμα της διαχείρισης των αστικών αποβλήτων είναι πολύ σοβαρό στην Κύπρο. Από την μια, βρισκόμαστε στην κορυφή της Ευρωπαϊκής Ένωσης όσον αφορά την παραγωγή αποβλήτων σχέση με τον πληθυσμό μας. Από την άλλη, η διαχείριση των αποβλήτων μας ευρίσκεται σε χαμηλά επίπεδα, καθώς ένα πολύ μεγάλο μέρος τους συνεχίζει να οδηγείται απευθείας σε χώρους υγειονομικής ταφής αποβλήτων (ΧΥΤΑ) χωρίς οποιαδήποτε επεξεργασία.
Ιδιαίτερα ανησυχητική είναι η κατάσταση στην ΟΕΔΑ (Ολοκληρωμένη Εγκατάσταση Διαχείρισης Αποβλήτων) στο Πεντάκωμο, όπου οι διαφορές μεταξύ του αναδόχου και του κράτους συνεχίζονται για έκτο χρόνο, παραμένουν αγεφύρωτες και προκαλούν σωρεία αλυσιδωτών προβλημάτων. Στην καρδιά του προβλήματος ευρίσκεται το πολύ υψηλό ποσοστό υγρασίας των σύμμεικτων αποβλήτων, που παραδίδονται στην ΟΕΔΑ. Σαν αποτέλεσμα η ανάδοχος εταιρεία αδυνατεί να παράξει δευτερογενές καύσιμο χαμηλής υγρασίας βάσει των όρων εντολής της.
Δεν θα ασχοληθούμε για το ποιος φταίει για το υψηλό επίπεδο υγρασίας, καθότι το θέμα αυτό είναι πολύπλοκο και ασχολούνται ήδη πολλά κρατικά τμήματα και δικηγορικά γραφεία. Όμως, αυτό δεν μας εμποδίζει να θέσουμε το ερώτημα από που προέρχεται όλη αυτή η υγρασία και αν μπορεί με κάποιο τρόπο να μειωθεί.
Είναι γνωστόν ότι τα χαρτιά, τα πλαστικά, τα μέταλλα και τα γυαλιά περιέχουν ελάχιστη υγρασία. Σε αντίθεση, τα οργανικά απόβλητα ιδίως τα υπολείμματα τροφίμων κουζίνας εμπεριέχουν πολύ ψηλό επίπεδο νερού και υγρασίας της τάξεως του 80% με 90%. Λόγω του ότι η διαλογή στην πηγή των αποβλήτων στα νοικοκυριά δεν γίνεται σε ικανοποιητικό βαθμό γι’ αυτό τα σκυβαλοφόρα των Δήμων παραλαμβάνουν μεγάλες ποσότητες σύμμεικτων αποβλήτων τα οποία είναι δύσκολο και δαπανηρό να διαχωριστούν μετά στην ΟΕΔΑ. Το χειρότερο είναι ότι τα σύμμεικτα απόβλητα λόγω της περιεκτικότητας μεγάλων ποσοτήτων οργανικών αποβλήτων περιέχουν και μεγάλες ποσότητες νερού και υγρασίας η οποία είναι πολύ δύσκολο να μειωθεί μετά, κάτι που αποδείχθηκε περίτρανα στην ΟΕΔΑ Πεντακώμου.
Τα προβλήματα που προκαλούνται λόγω της υψηλής υγρασίας και την εν γένει προβληματικής διαχείρισης των αποβλήτων είναι αποτέλεσμα της μεγάλης καθυστέρησης της εφαρμογής της περί Αποβλήτων Νομοθεσίας.
Εμπλέκονται πολλοί οργανισμοί και δυστυχώς επικρατεί το γνωστό φαινόμενο “ο ένας περιμένει τον άλλο”. Η διαλογή στην πηγή των αστικών αποβλήτων σε συνδυασμό με το σύστημα Πληρώνω όσο Πετώ ήταν γνωστά εδώ και χρόνια και ήταν ευθύνη των Αρχών Τοπικής Αυτοδιοίκησης να ενημερώσουν τον κόσμο και να τα θέσουν σε εφαρμογή.
Σημειώνουμε ότι εκτός από την νομοθεσία, έγιναν και ειδικές μελέτες τόσο για την διαλογή στην πηγή όσο και για το σύστημα Πληρώνω όσο Πετώ. Οι μελέτες έγιναν και παραδόθηκαν το 2019 ως εκ τούτου η καθυστέρηση που παρατηρείται στην εφαρμογή τους είναι εντελώς αδικαιολόγητη.
Το Κίνημα Οικολόγων Συνεργασία Πολιτών, θεωρεί ότι η διαχείριση των αποβλήτων αποτελεί μείζον περιβαλλοντικό και κοινωνικό θέμα, ότι απαιτούνται άμεσες λύσεις και ως εκ τούτου εισηγούμαστε τα ακόλουθα:
- Άμεση ενημέρωση του κοινού, ενθάρρυνση και προώθηση της κομποστοποίησης στο σπίτι. Το μέτρο αυτό θα οδηγήσει μεταξύ άλλων στην μείωση τόσο της ποσότητας όσο και της υγρασίας των σύμμεικτων αποβλήτων που παραδίδονται στην ΟΕΔΑ.
- Άμεση ενημέρωση του κοινού και εφαρμογή των συστημάτων Διαλογή στην Πηγή και Πληρώνω όσο Πετώ. Το μέτρο αυτό θα προκαλέσει πολλαπλά οφέλη μεταξύ των οποίων η χωριστή επεξεργασία των οργανικών αποβλήτων κουζίνας, η περαιτέρω μείωση της υγρασίας και αν τεθεί σε λειτουργία το σύστημα αναερόβιας επεξεργασίας στην ΟΕΔΑ Πεντακώμου θα παράγεται και πολύτιμο βιοαέριο.
- Επειδή όπως πληροφορούμαστε το σύστημα αναερόβιας επεξεργασίας της ΟΕΔΑ Πεντακώμου παραμένει ανενεργό για πολύ καιρό και επειδή είναι απαραίτητο για την επεξεργασία των οργανικών αποβλήτων κουζίνας που θα παραδίδονται στην ΟΕΔΑ, καλούμε τις εμπλεκόμενες κρατικές υπηρεσίες και την ανάδοχο εταιρεία όπως κάνουν υπέρβαση και όπως επανεξετάσουν το ζήτημα σε πνεύμα συνεργασίας και ορθολογισμού με γνώμονα το αμοιβαίο συμφέρον, την προστασία του περιβάλλοντος και την συμμόρφωση του κράτους μας με τους ευρωπαϊκούς μας στόχους.
