Κυρίες και κύριοι,

Την περασμένη εβδομάδα από αυτό το βήμα ο κ. Γεωργιάδης, Υπουργός των Οικονομικών, εξήρε τις επιδόσεις της Κυπριακής οικονομίας προκειμένου να πείσει ότι η χώρα μας «στέκεται στα πόδια της γερά» – όπως είπε – και αυτό το πιστοποιούν οι θετικοί ρυθμοί ανάπτυξης και οι αναβαθμίσεις από τους διάφορους Οίκους (είπε).

Ένα μεγάλο μέρος της ομιλίας του κ. Γεωργιάδη ήταν ένας ύμνος στον νεοφιλελευθερισμό και στην ελεύθερη οικονομία «που επιβραβεύει αυτούς που πετυχαίνουν», όπως είπε. Ξέρουμε ότι αυτή η οικονομική θεωρία θέτει πάνω από τον άνθρωπο τα κέρδη των επιχειρήσεων. Αυτή είναι η πολιτική ιδεολογία της Κυβέρνησης μας. Αυτή είναι και η θεωρία που διαπνέει τον προϋπολογισμό του 2019. Εμείς δεν συμφωνούμε με αυτήν τη θεωρία. Για εμάς ο άνθρωπος και η φύση, πρέπει να είναι οι κύριες αξίες που πρέπει να εξυπηρετεί η ανάπτυξη και η οικονομία, και όχι τα κέρδη των επιχειρήσεων των μεγάλων ελεγκτικών οίκων, των μεγαλοδικηγόρων και των developers.

Δυστυχώς η πραγματικότητα είναι πολύ διαφορετική από την εικόνα που ο κ. Γεωργιάδης προσπαθεί να μεταδώσει, ξεχνώντας παντελώς ότι αποδέκτες των όσων λέει είναι οι απλοί πολίτες, μεταξύ των οποίων άνεργοι, υποαμοιβόμενοι χαμηλόμισθοι, αυτοί που ζουν στο όριο της φτώχειας, κουρεμένοι καταθέτες, κάτοχοι αξιογράφων, δανειολήπτες που δυσκολεύονται αλλά πληρώνουν τις δόσεις τους, δανειολήπτες που δυσκολεύονται και δεν πληρώνουν τις δόσεις τους και κινδυνεύουν να χάσουν τα σπίτια τους ή την επαγγελματική τους στέγη, χαμηλόμισθοι ιδιωτικοί υπάλληλοι, μικροί επιχειρηματίες και βιοτέχνες που στραγγαλίζονται από τον «ελεύθερο» ανταγωνισμό των ευνοούμενων ολιγοπωλίων του λιανικού εμπορίου, απολυμένοι από τις τράπεζες, τις αεροπορικές εταιρείες και άλλες πολλές επιχειρήσεις που έχουν κλείσει όλα αυτά τα χρόνια που ο κ. Γεωργιάδης έσωζε – μαζί με άλλους – την Κυπριακή οικονομία.

Είναι όλοι αυτοί που «δεν πετυχαίνουν και γι’αυτό δεν ανταμείβονται» σύμφωνα με τη φιλελεύθερη αντίληψη του Υπουργού Οικονομικών και της κυβέρνησης. Γιατί όμως δεν έχουν πετύχει κύριε Υπουργέ; Ποιοι είναι αυτοί που δεν δικαιούνται να έχουν θέση στον παράδεισο του νεοφιλελευθερισμού; Ίσως είναι αυτοί που ατύχησαν, αυτοί που αδικήθηκαν ή ισοπεδώθηκαν από τον αχαλίνωτο και ασύδοτο ανταγωνισμό. Αυτοί που δεν πετυχαίνουν κύριε Υπουργέ μπορεί να είναι όσοι δεν άντεξαν το βάρος των εγκληματικών αποφάσεων των πολιτικών και των κομμάτων αλλά και της αποτυχίας όλων των θεσμών αυτής της πολιτείας. Μπορεί να είναι όσοι δεν πέτυχαν να μπουν στο κύκλωμα με τις μίζες, τις βίζες και τους ουρανοξύστες, όσοι δεν είναι στη λίστα Λαγκάρντ, στα Panama papers και στις αγνοούμενες λίστες των Πολιτικά Εκτεθειμένων Προσώπων. Και βεβαίως δεν θα τύχουν ανταμοιβής όσοι δεν έχουν φιλήσει τα οπίσθια της εξουσίας, δεν έμαθαν να έρπουν και να γλείφουν και να χειροκροτούν τον Καίσαρα και τους πραιτοριανούς παρακοιμωμένους του.

Η πραγματικότητα στην Κυπριακή οικονομία είναι τέτοια, που δεν προσφέρεται για πανηγυρισμούς, παρά τη φαινομενική βελτίωση των δεικτών, την μερική είσοδο στην επενδυτική βαθμίδα και τα χειροκροτήματα των δανειστών.

Τα περί φορολογικών ελαφρύνσεων, τα οποία ανακοινώθηκαν από τον κ. Γεωργιάδη και από τα κόμματα ΔΗΣΥ και ΔΗΚΟ ως δώρο προς τους πολίτες, αποτελούν υποχρέωση της Κυβέρνησης προς την κοινωνία. Γι’ αυτό ούτε θα τα χαιρετίσουμε, ούτε θα τα χειροκροτήσουμε. Η Κυβέρνηση που επαίρεται για τους πλεονασματικούς προϋπολογισμούς αντί να αυξάνει τις δαπάνες για το κρατικό μισθολόγιο, να επαναφέρει προκλητικά επιδόματα δημοσίων υπαλλήλων και αξιωματούχων και να μοιράζει φορολογικές ελαφρύνσεις αστόχευτα και αλόγιστα, θα έπρεπε να κοιτάξει αυτούς που έχουν πραγματική ανάγκη και τι πραγματικά χρειάζεται αυτή η χώρα κι ο λαός για να έχουμε μια σταθερή και με όντως γερές βάσεις οικονομία, για να έχουμε μέλλον!

Για παράδειγμα, λέχθηκαν πολλά περί πάταξης της φοροδιαφυγής, για τις μεταρρυθμίσεις που «θα» γίνουν, για την αλλαγή στον ευρύτερο δημόσιο τομέα κ.ο.κ. Πρόκειται για υποσχέσεις που αναμένουμε να υλοποιηθούν τώρα και πέντε χρόνια. Ειδικότερα για τη φοροδιαφυγή που εμείς ως Κίνημα Οικολόγων – Συνεργασία Πολιτών ζητήσαμε να κυνηγηθεί αμείλικτα, διαπιστώνουμε ότι με τη συνενοχή κάποιων κομμάτων, η Κυβέρνηση την έχει νομιμοποιήσει και την έχει επιβραβεύσει.

Λέχθηκε από τον Υπουργό Οικονομικών ότι οι «τράπεζες εξυγιάνθηκαν και πετύχαμε τα χαμηλότερα επιτόκια που είχε ποτέ η Κύπρος». Την εξυγίανση την οποία επικαλείται και παρουσιάζει σήμερα ως επιτυχία ο Υπουργός, κάποιοι την πλήρωσαν ακριβά. Και επιτρέψετε μου να σημειώσω ότι στην ομιλία του Υπουργού, μια ομιλία αποτελούμενη από 3183 λέξεις δεν γίνεται καμία αναφορά σε αυτούς που θυσιάστηκαν για να σωθούν οι τράπεζες, οι οποίες βεβαίως ξεπουλήθηκαν στα νέα αφεντικά που κατέφθασαν ως γύπες που μυρίστηκαν πτώμα. Ούτε μια λέξη δεν βρήκε να πει ο κ. Γεωργιάδης για τους κουρεμένους καταθέτες και κατόχους αξιογράφων που ακόμα βρίσκονται στους δρόμους και αναζητούν δικαίωση. Αντίθετα, σε κάθε περίπτωση που μιλούμε για αποζημιώσεις δεχόμαστε την αυστηρή παρατήρηση ότι δεν προκύπτει επ’ ουδενί θέμα αποζημίωσης των κουρεμένων καταθετών, μικρομετόχων και κατόχων αξιογράφων. Αρνήθηκε για πέντε (5) χρόνια να ασχοληθεί με το Ταμείο Αλληλεγγύης και μόνο μετά από προτάσεις τριών (3) κομμάτων και αφόρητες κοινοβουλευτικές πιέσεις κατέθεσε πριν από λίγες μέρες ένα αμφιλεγόμενο και προβληματικό νομοσχέδιο.

Αντίθετα, επέλεξε ο κ. Υπουργός να διαφημίσει το σχέδιο «Εστία», το οποίο παρουσιάζεται ως «Σωτήρας» των δανειοληπτών και της πρώτης κατοικίας, ενώ στην πραγματικότητα εξυπηρετεί πρώτιστα τις τράπεζες, αφού όπως αποκαλύφθηκε πρόσφατα βασίστηκε σε νομικές συμβουλές– κατόπιν εντολών των ιδίων των τραπεζών- της πασίγνωστης Freshfields, του ιδίου νομικού οίκου που επεξεργάστηκε τη συμφωνία για το ξεπούλημα του Συνεργατισμού και πιο πριν υπερασπίστηκε τον Βγενόπουλο εναντίον της Κυπριακής Δημοκρατίας. Μας καλούν να επιχορηγήσουμε την πληρωμή των δόσεων μιας μερίδας δανειοληπτών από δάνεια που είναι φορτωμένα με υπερχρεώσεις και καταχρηστικές ρήτρες. Το κράτος – δηλαδή οι φορολογούμενοι – καλούνται να πληρώσουν την κερδοσκοπία και την αισχροκέρδεια των τραπεζών, οι οποίες αντί να τιμωρηθούν για την οικονομική κρίση και τη δυστυχία που προκάλεσαν, τυγχάνουν και έμμεσης κρατικής ενίσχυσης – ένα ιδιότυπο bail out όπως χαρακτηρίστηκε και από στελέχη της κυβερνητικής παράταξης – για να συνεχίσουν το «θεάρεστο» έργο τους.

Κυρίες και κύριοι,

Τα τελευταία χρόνια επιβλήθηκαν αιματηρές θυσίες που προκάλεσαν μόνιμες αναπηρίες στην κοινωνική συνοχή, στην ποιότητα ζωής και στο περιβάλλον της πατρίδας μας, για να βελτιωθούν οι δείκτες της Κυπριακής οικονομίας.

Το καθαρό δημόσιο χρέος της χώρας έχει εκτοξευθεί στο πιο ψηλό σημείο του των τελευταίων 10 ετών, πιο ψηλά ακόμη και από το 2013, φτάνοντας το 112% του ΑΕΠ λόγω των χειρισμών της Κυβέρνησης στο Συνεργατισμό, που στόχο είχαν να εξυπηρετήσουν συμφέροντα που έχουν σχέση με την ηγεσία του κυβερνώντος κόμματος και να καλύψουν την εγκληματική αποτυχία των εγκάθετων διευθυντών, όλων σχεδόν προερχόμενων από τον φιλικό κύκλο του κ. Υπουργού.

Είναι γεγονός πως τα δημόσια οικονομικά βρίσκονται σήμερα σε καλύτερη κατάσταση απ’ ότι ήταν μετά τις καταστροφικές αποφάσεις του Eurogroup και της Κυβέρνησης το 2013. Μετά από τόσες βαριές θυσίες των Κυπρίων πολιτών και μετά από πέντε χρόνια επώδυνης λιτότητας, είναι εν πολλοίς αναμενόμενο αυτό το αποτέλεσμα.

Εντούτοις είναι γενικά αποδεκτό και αυταπόδεικτο ότι η Κυπριακή οικονομία σήμερα, βρίσκεται πολύ μακριά τόσο από εκεί που ήταν κάποτε, αλλά κυρίως μακριά από εκεί που θα έπρεπε και θα μπορούσε να είναι.

Συνολικά το 25% του πληθυσμού, δηλαδή 1 στους 4 συμπατριώτες μας, βρίσκεται σε κίνδυνο φτώχειας και κοινωνικού αποκλεισμού. Όπως πάντα ο κίνδυνος αυτός βρίσκεται πιο ψηλά ανάμεσα στις γυναίκες (26,2%) σε σχέση με τους άνδρες (24%), αναδεικνύοντας ακόμη μια φορά τη διάκριση που υπάρχει ανάμεσα στα δύο φύλα. Το ποσοστό αυτό εκτοξεύεται στο 27% στις γυναίκες άνω των 65 ετών. Αν λάβουμε υπόψη ότι 11,5% του πληθυσμού στερείται τουλάχιστο 4 είδη και υπηρεσίες από τις 9 διαστάσεις της υλικής στέρησης, και ότι 6,6% του πληθυσμού βρίσκεται σε παρατεταμένο κίνδυνο φτώχιας, η εικόνα είναι ξεκάθαρα τραγική.

Από την άλλη παραμένει σε πολύ ψηλά επίπεδα το ποσοστό του πληθυσμού που καθυστερεί στην αποπληρωμή των δόσεων του δανείου της κύριας κατοικίας ή του ενοικίου ή πάγιων λογαριασμών ή δόσεων άλλων δανείων λόγω οικονομικών δυσκολιών αφού αποτελεί το 24,8% του πληθυσμού. Η ανεργία – ιδιαιτέρως των νέων – παραμένει σε πολύ υψηλά επίπεδα, από τα πιο ψηλά της Ευρωπαϊκής Ένωσης, παρά τη σημαντική μείωση των τελευταίων χρόνων.

Παρά τα δραστικά μέτρα που αποφάσισε η Κυβέρνηση και η Τρόικα, που περιλάμβαναν το κούρεμα των καταθέσεων του 2013, δεν φαίνεται να έχουν ξεπεραστεί τα προβλήματα του τραπεζικού μας συστήματος. Παρά την υπερψήφιση από την πλειοψηφία της Βουλής πιο αυστηρών νομοθετικών προνοιών που βοηθούν στην γρηγορότερη εκποίηση ακινήτων, και το ξεπούλημα του Συνεργατισμού, φαίνεται να μην διαφοροποιείται σημαντικά ο κίνδυνος από το τεράστιο ποσοστό των Μη Εξυπηρετούμενων Δανείων. Τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια (ΜΕΔ) αποτελούν την ωρολογιακή βόμβα που απειλεί να τινάξει στον αέρα την Κυπριακή οικονομία. Πέρα από κάποιες ισχνές και ανάξιες αναφοράς κυβερνητικές προσπάθειες (π.χ. πρόγραμμα «ενοίκιο αντί εκποίησης») η Κυβέρνηση από το 2013 είχε αρνηθεί να προωθήσει τη δημιουργία Δημόσιου Φορέα Διαχείρισης των ΜΕΔ, τη μοναδική ίσως λύση για την αντιμετώπιση των ΜΕΔ, όπως απέδειξε το παράδειγμα άλλων χωρών. Αυτό όμως είναι το μέτρο που αποφάσισε να εφαρμόσει με το ξεπούλημα της Συνεργατικής Τράπεζας, δημιουργώντας την Κυπριακή Εταιρεία Διαχείρισης Περιουσιακών Στοιχείων (ΚΕΔΙΠΕΣ), χωρίς όμως να δίνεται η δυνατότητα στις άλλες τράπεζες στην Κύπρο να μεταφέρουν και τα δικά τους ΜΕΔ σε αυτό τον οργανισμό. Αντ’ αυτού, έχουμε το ξεπούλημα πακέτων δανείων σε πιστωτικά και μη πιστωτικά ιδρύματα του εξωτερικού, με όλα τα προβλήματα που αυτό θα επιφέρει.

Ειδικότερα σημειώνεται ότι η Κύπρος κατέχει την πρωτιά στην Ευρωπαϊκή Ένωση, σε ότι αφορά το ύψος του ιδιωτικού δανεισμού. Εξακολουθούμε να κατέχουμε τη 2η θέση στην Ευρωπαϊκή Ένωση στο ποσοστό των μη-εξυπηρετούμενων δανείων (ΜΕΔ) ακολουθώντας την Ελλάδα που κατέχει την 1η θέση. Συγκεκριμένα, το 2ο εξάμηνο του 2018 η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα υπολογίζει ότι 44,7% του ιδιωτικού χρέους ήταν Μη Εξυπηρετούμενο.

Διαπιστώνουμε με ανησυχία ότι οι αρμόδιες αρχές του κράτους δεν προώθησαν δυναμικά και αποτελεσματικά τις έρευνες για τις ευθύνες της διοίκησης των τραπεζών, των εποπτικών αρχών και των πολιτικών, για τη μεγάλη οικονομική καταστροφή, την τιμωρία των υπεύθυνων για την παράνομη παραχώρηση του ELA στη Λαϊκή Τράπεζα, την καταδίκη των υπεύθυνων για την πώληση των καταστημάτων των Κυπριακών τραπεζών στην Ελλάδα, την οικτρή οικονομική κατάσταση στην οποία βρέθηκε ο Συνεργατισμός και ο ύποπτος τρόπος που ξεπουλήθηκε στην Ελληνική Τράπεζα, την ανάληψη της ευθύνης για τον ανύπαρκτο έλεγχο από την Κεντρική Τράπεζα και τόσα άλλα, που όλα μαζί εμπεδώνουν μια κατάσταση ατιμωρησίας που ανατροφοδοτεί τη διαφθορά κα τη διαπλοκή.

Σε ότι αφορά τον κρατικό προϋπολογισμό εντοπίζουμε σπατάλες και μη δικαιολογημένες δαπάνες, αδικαιολόγητα ψηλά επιδόματα αξιωματούχων, εκατοντάδες προαγωγές δημοσίων υπαλλήλων, λιμουζίνες, σκάνδαλα και κακοδιαχείριση του δημόσιου χρήματος και προπαντός αστόχευτες και προκλητικές δαπάνες πολλών εκατοντάδων εκατομμυρίων. Η γενική εικόνα είναι ότι όλα όσα περιγράφονται πιο πάνω απορροφούν την όποια αναιμική βελτίωση των δημοσιονομικών.

Εξακολουθεί και σε αυτόν τον προϋπολογισμό να μην δίνεται προτεραιότητα στην ενίσχυση των μέτρων δημογραφικής ανάπτυξης. Εμείς ως Κίνημα Οικολόγων – Συνεργασία Πολιτών θεωρούμε ότι το μεγαλύτερο κεφάλαιο της χώρας μας – μιας χώρας που βρίσκεται υπό κατοχή και απειλείται από δημογραφικό Αττίλα – είναι ο πληθυσμός της. Εξακολουθούν τα μέτρα οικονομικής στήριξης της τεκνογονίας και της μόρφωσης των παιδιών να υπόκεινται σε υπέρμετρα αυστηρά εισοδηματικά και περιουσιακά κριτήρια, στο όνομα της ορθολογιστικής στόχευσης. Θέση μας είναι ότι τα επιδόματα για την οικογένεια και τους φοιτητές δεν είναι στοιχεία κοινωνικής πολιτικής, φιλανθρωπίας ή κοινωνικής μέριμνας, και κακώς περικόπτονται στη βάση ενός δυσνόητου και γεμάτου κενά συστήματος στόχευσης. Η λογική για «στόχευση» εφαρμόζεται δυστυχώς και στα προγράμματα στήριξης των αναπήρων, γεγονός που έχει προκαλέσει τις έντονες διαφωνίες του αναπηρικού κινήματος.

Φαίνεται πως η υπουργική απόφαση για κατάρτιση Εθνικής Στρατηγικής για την Προσαρμογή στην Κλιματική Αλλαγή (Αρ. Απόφασης 82.555 της 18/05/2017) είναι κενού περιεχομένου, αφού καλείται το Υπουργείο να την υλοποιήσει στα πλαίσια του πενιχρού ετήσιου προϋπολογισμού του. Οι δε πρωτοβουλίες που εξαγγέλλει σήμερα ενώπιον του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για τη Κλιματική Αλλαγή, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, ακούγονται σαν έπεα πτερόεντα στα αυτιά των εταίρων μας, αφού οι επιδόσεις της Κυπριακής Δημοκρατίας στο τομέα της κλιματικής αλλαγής είναι από θλιβερές προς κάκιστες.

Η Κυβέρνηση μέσω του χειρισμού των θεμάτων που αφορούν το ωράριο των γενικών καταστημάτων, δημιούργησε συνθήκες κρίσης με ανυπολόγιστες συνέπειες. Θα έπρεπε να υπάρχουν μέτρα για εργοδότηση των ανέργων στις μικρές επιχειρήσεις λιανικού εμπορίου, ώστε να υποστηριχθούν οι μικρές επιχειρήσεις να αντιμετωπίσουν τον αθέμιτο ανταγωνισμό των υπεραγορών.

Δεν υπάρχουν στον προϋπολογισμό πρόνοιες που να καλύπτουν ικανοποιητικά το έλλειμμα του ταμείου κοινωνικών ασφαλίσεων της τάξης των 7.5 δις ευρώ, παρά τις σχετικές νομοθεσίες και τις κατά καιρούς δεσμεύσεις της Κυβέρνησης. Μόνο η αποζημίωση του ταμείου κοινωνικών ασφαλίσεων και η υλοποίηση της απόφασης του Υπουργικού Συμβουλίου (Απόφαση ΥΣ με αρ. 68.643 και ημερ. 14.4.2009) για «σταδιακή κατάθεση των οφειλών της Κυβέρνησης στο ταμείο», θα επιτρέψει τον εκσυγχρονισμό του συστήματος κοινωνικής ασφάλισης και προστασίας, με την εισαγωγή δίκαιων μέτρων, όπως η επέκταση της άδειας μητρότητας σε 20 μηνες, η καθιέρωση επαρκούς γονικής άδειας, η καθολική εισαγωγή της σύνταξης χηρείας για τους άνδρες κ.ο.κ.

Δεν υπάρχουν στον προϋπολογισμό εκείνα τα κονδύλια που να υλοποιούν τη συμφωνία των πολιτικών κομμάτων με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας της 21ης Ιουλίου 2016 στη βάση της οποίας ψηφίστηκαν ομόφωνα τα νομοσχέδια για το ΓΕΣΥ, δηλαδή η παράλληλη κάλυψη όλων των κενών σε προσωπικό και υλικοτεχνική υποδομή των δημόσιων νοσοκομείων. Για να λειτουργήσει το ΓΕΣΥ χρειαζόμαστε δυνατά αυτονομημένα νοσοκομεία, γεγονός που συνεπάγεται αυξημένες δαπάνες για την υποδομή, ιδιαίτερα τα επόμενα λίγα χρόνια. Δυστυχώς δεν αντικατοπτρίζεται αυτή η οξεία ανάγκη στον προϋπολογισμό του 2019. Τα δημόσια νοσηλευτήρια βρίσκονται -καθώς ξεκινά η αυτονόμηση- σε κατάσταση διάλυσης, παρά τις προσπάθειες του προσωπικού.

Το κεφάλαιο των μεταρρυθμίσεων που ήταν πάρα πολύ σημαντικό για την εφαρμογή των μνημονιακών μας υποχρεώσεων έχει μείνει μόνο στις διακηρύξεις. Θέματα όπως η Μεταρρύθμιση της Δημόσιας Υπηρεσίας, της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, της Παιδείας των Δημόσιων Συγκοινωνιών, παραμένουν σε επίπεδο εξαγγελίας. Τα αναγκαία εργαλεία μιας άλλης πολιτικής προσέγγισης στην οικονομία όπως το Ταμείο Υδρογονανθράκων, το Πράσινο Ταμείο, η ψηφιακή διακυβέρνηση, το Ταμείο Αλληλεγγύης παραμένουν μόνο στα χαρτιά.

Ο προϋπολογισμός δεν αντιστρέφει την κοινωνική οπισθοδρόμηση και την εργασιακή υποχώρηση που ζήσαμε τα τελευταία χρόνια. Κυρίως όμως θέλουμε να τονίσουμε πως, αντίθετα με τις συμβουλές που λαμβάνουμε από Διεθνείς Οργανισμούς και παραδείγματα άλλων χωρών, που εξήλθαν ή αντιμετώπισαν την οικονομική κρίση, δεν υπάρχουν επαρκείς πρόνοιες στον προϋπολογισμό που να δίνουν την ένδειξη, ή έστω την ελπίδα, ότι θα προκύψει κάποιας μορφής δυναμική που θα αλλάξει ριζικά το υφιστάμενο οικονομικό και αναπτυξιακό μοντέλο, που μας έφερε σε αυτό το σημείο ευθύς εξαρχής.

Σημειώνουμε την έλλειψη οράματος στον τομέα του περιβάλλοντος, που να χρηματοδοτείται από πραγματικά, ουσιαστικά κονδύλια τόσο από τον κρατικό προϋπολογισμό όσο και από Ευρωπαϊκά κονδύλια. Ο κρατικός προϋπολογισμός για το 2019 δεν εμπεριέχει ούτε τις βασικές και αναγκαίες πρόνοιες για προώθηση της Πράσινης Ανάπτυξης ή έστω για την προσαρμογή στις επιπτώσεις της Κλιματικής Αλλαγής στο νησί. Έχουμε υποχρέωση, με βάση την Σύμβαση των Παρισίων να παρουσιάζονται στον προϋπολογισμό οι οριζόντιες δαπάνες για το περιβάλλον, οι δαπάνες για την προώθηση της βιώσιμης πράσινης ανάπτυξης, των επενδύσεων για επίτευξη του στόχου για μείωση των συνολικών εκπομπών ρύπων σε εθνικό επίπεδο και των μέτρων για διαχείριση των επιπτώσεων του φαινομένου της κλιματικής αλλαγής. Κάτι τέτοιο δεν υπάρχει ενώπιον μας στον προϋπολογισμό που καλούμαστε να ψηφίσουμε.

Αντίθετα, ο προϋπολογισμός του Υπουργείου Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος παραμένει πολύ χαμηλός σε σχέση με τις αρμοδιότητες του. Οι συνολικές δαπάνες του Υπουργείου βρίσκονται μόλις στις €238.589.663, με τις τακτικές δαπάνες ύψους €188.552.554 να αποτελούν το 79% αυτού του ποσού (αναπτυξιακές μόνο 21% €50.037.109).

Εξακολουθούν οι ιθύνοντες να μιλούν για προσέλκυση ξένων επενδύσεων και καταθέσεων, για πωλήσεις ακινήτων, για ανέγερση κι άλλων πύργων για τους «κυπροποιημένους» επενδυτές, για αδειοδότηση καζίνων, γηπέδων γκολφ και μαρίνων και για ξεπούλημα ημικρατικών οργανισμών. Ο προϋπολογισμός αντανακλά την αδυναμία της Κυβέρνησης να επενδύσει στην επανεκκίνηση της οικονομίας που να βασίζεται εξίσου στον πρωτογενή και δευτερογενή τομέα, δηλαδή τη γεωργία, την κτηνοτροφία, την αλιεία, τη βιοτεχνία, την παραγωγή ενέργειας κ.ο.κ. και όχι μόνο στον τριτογενή τομέα των υπηρεσιών και των τραπεζών. Κινητήριος δύναμη δεν μπορούν να είναι αποκλειστικά τα ξένα δεκανίκια και τα δάνεια. Πρέπει να εμπιστευτούμε τις δυνάμεις της Κυπριακής οικονομίας, τις μικρές επιχειρήσεις, τους αυτοεργοδοτούμενους και τους βιοτέχνες, τους αγρότες και τους κτηνοτρόφους μας και κυρίως τη νεολαία μας.

Κυρίες και κύριοι,

Συνηθίζεται μέρος της ομιλίας των πολιτικών αρχηγών επί των προϋπολογισμών του κράτους να αφιερώνεται στο Κυπριακό.

Εγώ – φέτος – θα αποφύγω τα πολλά λόγια. Θα πω μόνο ότι μας ανησυχεί το γεγονός ότι η Τουρκία παραμένει στις αδιάλλακτες θέσεις της που καθιστούν κάθε προσπάθεια για επανέναρξη των συνομιλιών με Ρωσική ρουλέτα. Οι συνομιλίες έχουν διακοπεί μετά το ναυάγιο στο Κρανς Μοντανά και δεν φαίνεται επί του παρόντος να υπάρχει ελπίδα για νέες συνομιλίες. Όμως η επανέναρξη των συνομιλιών δεν μπορεί να είναι αυτοσκοπός, όπως συμβαίνει δυστυχώς για ένα μέρος της πολιτικής ηγεσίας. Οφείλουμε να προβληματιστούμε προς ποια κατεύθυνση θα κινηθούν οι διαπραγματεύσεις. Αν συνεχίσουν οι υποχωρήσεις της Ελληνοκυπριακής ηγεσίας, θα οδηγηθούμε στην ουσιαστική παράδοση της Κύπρου, στα Τουρκικά στρατηγικά σχέδια.

Εμείς ως Κίνημα Οικολόγων – Συνεργασία Πολιτών δεν υιοθετούμε την πολιτική των υποχωρήσεων. Δεν είμαστε οπαδοί της φιλοσοφίας της «όποιας λύσης». Ούτε αναζητούμε τη λύση σε άγνωστα μονοπάτια που φέρουν εξωτικά ονόματα όπως «χαλαρή ομοσπονδία», «αποκεντρωμένη ομοσπονδία», συνομοσπονδία ή δύο κράτη.

Επιμένουμε στο στόχο για μια ενιαία, δημοκρατική, Ευρωπαϊκή Κύπρο, χωρίς ξένους στρατούς, εγγυήσεις, επεμβατικά δικαιώματα, βάσεις και εποίκους, χωρίς εσωτερικά σύνορα και ρατσιστικού τύπου διακρίσεις, με κατοχύρωση όλων των πολιτικών και ανθρωπίνων δικαιωμάτων για όλους τους πολίτες της μικρής μας χώρας, Έλληνες, Τούρκους, Μαρωνίτες, Αρμένιους και Λατίνους.

Δεν συμφωνούμε στη βεβιασμένη και χωρίς προετοιμασία σύγκληση πενταμερούς διάσκεψης. Κατ’ ακρίβειαν θεωρούμε μέγα λάθος το γεγονός ότι έγινε αποδεκτή η διαδικασία των πενταμερών διασκέψεων, την οποία οφείλει ο Πρόεδρος Αναστασιάδης να εγκαταλείψει αμέσως. Οφείλει να ζητήσει και να πετύχει όπως η διεθνής πτυχή του Κυπριακού, δηλαδή τα θέματα ασφάλειας, να συζητηθούν σε μια διεθνή διάσκεψη με συμμετοχή των πέντε μονίμων μελών του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των χωρών της περιοχής μας.

Όσον αφορά στην προσεχή επίσκεψη της κ. Λουτ, είμαι υποχρεωμένος να διαμαρτυρηθώ για το γεγονός ότι για ακόμη μια φορά ο Πρόεδρος Αναστασιάδης ετοιμάζεται να καταθέσει προτάσεις χωρίς να προσέλθει σε συνεννόηση με τις πολιτικές δυνάμεις και το Εθνικό Συμβούλιο. Συνεχίζει να καταθέτει προτάσεις προς την Τουρκική πλευρά, χωρίς προηγούμενη διαβούλευση (over a cup of tea) και χωρίς προετοιμασία όπως π.χ. αυτή η ομιχλώδης ιστορία με την αποκεντρωμένη ομοσπονδία. Επί της ουσίας ως Κίνημα Οικολόγων – Συνεργασία Πολιτών δεν υιοθετούμε ως μέρος των όρων αναφοράς το πλαίσιο Γκουτέρες γιατί περιλαμβάνει εξαιρετικά επικίνδυνες προτάσεις για το περιουσιακό, το εδαφικό, την εκτελεστική εξουσία και τα δήθεν δικαιώματα των Τούρκων υπηκόων.

Η αποστολή της κ. Λουτ χρειάζεται ιδιαίτερο και προσεκτικό χειρισμό, έχοντας υπόψη τις απειλές για την UNFICYP και τις απαιτήσεις της ηγεσίας των Τουρκοκύπριων για χρονοδιάγραμμα, επιδιαιτησία και κατοχύρωση της ούτω καλούμενης ΤΔΒΚ σε περίπτωση νέου αδιεξόδου.

Είναι όντως ανησυχητικό να διαπιστώνεται ότι το εσωτερικό μέτωπο έχει μετατραπεί σε μια αρένα γρονθοκοπημάτων. Τα δύο μεγάλα κόμματα και η Κυβέρνηση συνεχίζουν μια άτεγκτη και στείρα δημόσια αντιπαράθεση που συγχύζει και διχάζει το λαό. Οι ευθύνες του Προέδρου Αναστασιάδη και των ηγεσιών των κομμάτων είναι μεγάλες.

Κυρίες και κύριοι,

Ο προϋπολογισμός που έχουμε μπροστά μας δεν μας αφήνει καμία αμφιβολία ότι η Κυβέρνηση και το κυρίαρχο πολιτικό σύστημα επιδιώκει να επαναδημιουργήσει μια οικονομία βασισμένη ανισομερώς στις υπηρεσίες του τριτογενή τομέα, μιας οικονομίας που θα είναι για πάντα εξαρτημένη από εξωγενείς παράγοντες.

Εμείς θα συνεχίσουμε να υπερασπίζουμε την ανάγκη προώθησης ομοιόμορφης ανάπτυξης που να περιλαμβάνει όλους τους τομείς της οικονομίας και οπωσδήποτε του πρωτογενούς και δευτερογενούς τομέα της οικονομίας, σε σχέση με τον τριτογενή τομέα μέσω της εφαρμογής νέων οικολογικών και πράσινων πολιτικών, βασισμένων στις νέες τεχνολογίες, στην πληροφορική και την καινοτομία. Αυτό που πραγματικά χρειάζεται η οικονομία μας και έπρεπε να αντικατοπτρίζεται στον προϋπολογισμό του 2019, είναι μια εκ βάθρων αλλαγή, που να αντικαταστήσει το κερδοσκοπικό σύστημα της αλόγιστης και χωρίς όρια ανάπτυξης – που θα οδηγεί πάντα τον τόπο σε κρίσεις ύφεσης, σαν αυτή που ζούμε ακόμα – με ένα νέο πράσινο και αειφόρο μοντέλο βιώσιμης ανάπτυξης.

Αν μετά απ’ όλα τούτα με ρωτήσετε τι θα ζητούσα από ένα κρατικό προϋπολογισμό, θα επέλεγα, μάλλον τυχαία, και θα έλεγα τα εξής:

  • Ως Κίνημα Οικολόγων – Συνεργασία Πολιτών θέλουμε περισσότερους βρεφοκομικούς σταθμούς και λιγότερα χιλιόμετρα αυτοκινητοδρόμων.
  • Θέλουμε περισσότερη οικονομική στήριξη στους συνταξιούχους και στις μονογονεϊκές, τρίτεκνες και πολύτεκνες οικογένειες και λιγότερη στήριξη στους developers και τους εργολάβους.
  • Θέλουμε περισσότερες δαπάνες στην Παιδεία και την Υγεία και λιγότερες πιστώσεις και φορολογικές απαλλαγές στα funds και τις εταιρείες του χρηματιστηρίου.
  • Θέλουμε περισσότερο αγορανομικό έλεγχο των βασικών προϊόντων, ασφάλεια τροφίμων, την επιβολή περισσότερων ελέγχων προϊόντων που έρχονται από τα κατεχόμενα και την καταπολέμηση της αισχροκέρδειας αντί να αναζητούνται μέθοδοι για περισσότερα προνόμια και μονοπώλια για τους δημόσιους υπαλλήλους και αξιωματούχους του κράτους.
  • Θέλουμε κίνητρα για την εργοδότηση των αναπήρων, των νέων επιστημόνων, των γυναικών και των καλλιτεχνών και λιγότερα κίνητρα για να κτιστούν νέες επαύλεις πάνω από τις θαλασσινές σπηλιές, γύρω από τα γήπεδα γκολφ, στον Ακάμα ή όπου καπνίσει στον κάθε developer.
  • Θέλουμε περισσότερη κοινωνική στέγη για τους άστεγους αυτής της χώρας, για τα άτομα που δεν έχουν ικανοποιητική στέγη, για όσους βλέπουν το πενιχρό ΕΕΕ να εξανεμίζεται από τα ψηλά ενοίκια και το υψηλό κόστος διακίνησης αντί κι άλλα κίνητρα για ουρανοξύστες και μεγάλα κτίρια βιτρίνας.
  • Θέλουμε περισσότερα κίνητρα για τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, της ηλιακές στέγες σε σπίτια, εμπορικά κέντρα και βιομηχανίες, κίνητρα για απόσυρση των παλιών αυτοκινήτων και αντικατάσταση με ηλεκτρικά, υβριδικά ή αυτοκίνητα με υγραεροκίνηση αντί νέες διευκολύνσεις για τα ιδιωτικά αυτοκίνητα και νέους δρόμους που τέμνουν και καταστρέφουν δάση όπως το δάσος Αθαλάσσας και Ακαδημίας.

Αυτά είναι λίγα από αυτά που θέλουμε και δεν τα βρίσκουμε στον προϋπολογισμό που έχουμε ενώπιον μας.

Είναι πολύ λίγος για να χωρέσει τα θέλω μας, είναι πολύ μικρός για να χωρέσει την οργή και το θυμό μας.

Επιστρέφετε στον αποστολέα.