Πριν ένα χρόνο η ομάδα για την εκστρατεία «Ώρα της Γης Κύπρου» έθεσε ως εθνικό στόχο την μείωση της χρήσης της πλαστικής σακούλας. Παρόλο που η Ευρωπαϊκή Οδηγία ξεκάθαρα υποχρεώνει όλα τα κράτη μέλη να προχωρήσουν στον καθορισμό κανονισμών που θα οδηγήσουν στη σταδιακή μείωση της λεπτής πλαστικής σακούλας, η Κύπρος φαίνεται να καθυστερεί με κίνδυνο να ξεπεραστούν όλες οι ευρωπαϊκές προθεσμίες.
Η ομάδα για την «Ώρα της Γης Κύπρου» ξεκίνησε εκστρατεία ενημέρωσης και συλλογής υπογραφών έτσι ώστε να αναδειχθεί πιο έντονα το θέμα και να ασκηθούν πιέσεις για να προχωρήσει άμεσα η νομοθεσία. Το Τμήμα Περιβάλλοντος ετοίμασε προσχέδιο σχετικών κανονισμών, το οποίο έθεσε ενώπιον πολιτών, φορέων και οργανώσεων σε δημόσια διαβούλευση τον Οκτώβριο του 2016. Κατά τη διάρκεια της δημόσιας διαβούλευσης έγιναν διάφορες τοποθετήσεις σε σχέση με τη βελτίωση των κανονισμών, ωστόσο δεν έχει κατατεθεί ακόμα στη Βουλή.
Υπενθυμίζεται ότι το Κίνημα Οικολόγων – Συνεργασία Πολιτών από το 2003 έχει καταθέσει σειρά προτάσεων νόμου για τη φορολόγηση ή την τιμολόγηση της πλαστικής σακούλας. Μάλιστα το 2005 η πρόταση νόμου των Οικολόγων οδηγήθηκε στην ολομέλεια της Βουλής όπου καταψηφίστηκε δυστυχώς με συντριπτική πλειοψηφία. Η κοινοβουλευτική επιτροπή περιβάλλοντος έχει προειδοποιήσει την κυβέρνηση ότι αν καθυστερήσει περαιτέρω, θα προχωρήσει στην έγκριση της πρότασης νόμου των Οικολόγων.
Ενώ οι πλαστικές τσάντες θεωρούνται ως μέρος του σύγχρονου τρόπου ζωής, υπάρχουν πολλοί λόγοι για τους οποίους θα πρέπει να προβληματιστούμε για την αλόγιστη χρήση τους και να αναθεωρήσουμε τις συνήθειες μας.
Στην πλειοψηφία τους, οι λεπτές πλαστικές τσάντες, κατασκευάζονται από πολυπροπυλένιο (υλικό που δημιουργείται από πετρέλαιο και φυσικό αέριο). Και τα δύο αυτά υλικά αποτελούν μη-ανανεώσιμους πόρους ορυκτών καυσίμων και μέσα από την εξόρυξη και την παραγωγή τους, δημιουργούν αέρια του θερμοκηπίου, κάτι το οποίο συμβάλλει στην παγκόσμια κλιματική αλλαγή. Επιπλέον, υπολογίζεται ότι για την παραγωγή εννέα πλαστικών τσαντών χρειάζεται τόση ενέργεια όση χρειάζεται για να κινηθεί ένα αυτοκίνητο για απόσταση ενός χιλιομέτρου.
Οι τσάντες που κατασκευάζονται από πετρέλαιο δεν διασπώνται. Όταν καταλήξουν στη φύση, σπάζουν σε μικρά κομματάκια και εξανεμίζονται στους ωκεανούς, θέτοντας σε κίνδυνο την θαλάσσια ζωή. Στην Κύπρο οι χελώνες καρέτα- καρέτα και οι πράσινες χελώνες κινδυνεύουν συνεχώς από τις τσάντες που ασυνείδητοι αφήνουν στις παραλίες ή πετάνε στις θάλασσες.
Αν οι πιο πάνω λόγοι δεν είναι αρκετοί για να μας προβληματίσουν, σίγουρα θα πρέπει να μας προβληματίσουν οι μεταβολές στις ανθρώπινες ορμόνες. Τα πλαστικά θραύσματα έχουν την ιδιότητα να απορροφούν τους ρύπους όπως είναι τα πολυχλωριωμένα διφαινύλια και οι πολυκυκλικοί αρωματικοί υδρογονάνθρακες κάτι το οποίο συνδέεται επιστημονικά με ορμονικές διαταραχές όταν περνά σε ζωντανούς οργανισμούς. Μελέτες απέδειξαν ότι τα ψάρια στους ωκεανούς που καταπίνουν τα κομματάκια σημειώνουν ορμονικές διαταραχές. Μέσα από την τροφική αλυσίδα και την κατανάλωση των ψαριών, ο κίνδυνος για ορμονικές διαταραχές περνά και στον ανθρώπινο οργανισμό.
Η αλλαγή κουλτούρας και συνηθειών σε σχέση με τα ψώνια των Κυπρίων καταναλωτών είναι θέμα καθαρά διαδικαστικό. Όσο οι πλαστικές τσάντες διατίθενται δωρεάν, δεν αλλάζει η κουλτούρα. Ακόμα και η χαμηλή χρέωση έχει αποδειχτεί σε άλλες χώρες ως αποτρεπτικός παράγοντας, οδηγώντας τους καταναλωτές στην επαναχρησιμοποίηση.
Φέτος τα φώτα σβήνουν στις 25 Μαρτίου από τις 8:30μμ μέχρι τις 9:30μμ σε πάνω από 172 χώρες και η «Ώρα της Γης Κύπρου» στρέφει τα φώτα προς την μείωση της πλαστικής σακούλας.
* Συντονίστρια για την «Ώρα της Γης Κύπρου»
