Η Κεντρική Επιτροπή στην πρώτη της συνεδρίαση όρισε -μετά από εκλογική διαδικασία- τα πέντε (5) μέλη της ως Επιτροπή Καταστατικού, ήτοι: Γιώργος Περδίκης (συντονιστής) ,Μαρία Κολά, Αντώνης Κουππαρής, Ανδρέας Σώσειλος και Χάρης Ιωσηφίδης.
Μετά από πολλούς μήνες καθυστέρησης (Μάιος-Νοέμβριος 2022) ορίστηκε γραμματέας της Επιτροπής η Έφη Ξάνθου και στη συνέχεια (Δεκέμβριος 2022) αντικαταστάθηκε από τον Μιχάλη Μενέλαου.
Από τον Απρίλιο 2022 μέχρι τον Σεπτέμβριο 2023 έχουν πραγματοποιηθεί 21 κανονικές συνεδριάσεις (έγιναν και 4 αποτυχημένες προσπάθειες) στις οποίες -κατά κανόνα- κρατήθηκαν και αρχειοθετήθηκαν πρακτικά. Η Επιτροπή εργάστηκε εντός χρονοδιαγράμματος που ενέκρινε η Πολιτική Επιτροπή.
Σε πρώτη φάση ζητήθηκαν οι προτάσεις των μελών του Κινήματος (επιστολή ΧΘ προς όλα τα μέλη 16/5/22). Λήφθηκαν υπόψη η εργασία της προηγούμενης Επιτροπής Καταστατικού (2017-2022), οι απόψεις μελών του Κινήματος και οι εισηγήσεις του Γενικού Ελεγκτή.
Ακολουθούν σε συντομία και περίληψη οι τροποποιήσεις που προτείνονται από την αρμόδια Επιτροπή Καταστατικού (σύμφωνα με το άρθρο 60). Σημειώνεται ότι οι περισσότερες αποφάσεις Επιτροπής ήταν ομόφωνες, υπάρχουν όμως σημεία στα οποία υπάρχει (και σε ορισμένα παραμένει) διαφωνία μεταξύ των μελών της Επιτροπής Καταστατικού.
Οι τροποποιήσεις που προτείνονται είναι:
Άρθρο 1: Προστίθενται πληροφορίες για την ακριβή χρονολογία της ίδρυσης και της μετονομασίας του Κινήματος.
Άρθρο 2 : Προστίθεται η αναφορά στους Παγκόσμιους Πράσινους
Άρθρο 3: Χωρίς αλλαγή.
Άρθρο 4: Μικρές διορθώσεις.
Άρθρο 5: Καμμιά αλλαγή.
Άρθρο 6: Καμμιά αλλαγή.
Άρθρο 7: Διαγράφηκε ολόκληρο το άρθρο και ξαναγράφτηκε εξ ολοκλήρου.
Το νέο άρθρο περιλαμβάνει λεπτομερή περιγραφή της διαδικασίας εγγραφής μέλους. Η διαδικασία εγγραφής φίλου δύναται να καθοριστεί μέσω κανονισμού.
Καθορίζεται η καταβολή τέλους για εγγραφή. Δίνεται το δικαίωμα στην ΚΕ να καθορίσει με κανονισμό θέματα που αφορούν την υποχρέωση για συνεχή ενημέρωση και εκπαίδευση των μελών.
Καταγράφονται λεπτομερείς κανόνες για την παραλαβή και εξέταση της αίτησης για εγγραφή μέλους.
Άρθρο 8- Διαγράφτηκε και ξαναγράφτηκε από την αρχή. Αφορά τη διαδικασία έγκρισης του μέλους και τη διαδικασία απόκτησης της ιδιότητας του πλήρους μέλους. Εισάγονται για πρώτη φορά διαδικασίες ένστασης και έφεσης.
Καταργούνται τα συγκεκριμένα κριτήρια απόρριψης της αίτησης εγγραφής.
Άρθρο 9 – Ξεκαθαρίζεται ότι τα δικαιώματα του πλήρους μέλους συναρτώνται με την πληρωμή της ετήσιας συνδρομής για το τρέχον έτος μόνο.
Άρθρο 10- Καμμιά αλλαγή στο κείμενο. Διαγραφή μέρους του τίτλου.
Άρθρο 11- Έγιναν μόνο διαδικαστικές και ορθογραφικές αλλαγές.
Άρθρο 12- Ξεκαθαρίστηκε ότι η ιδιότητα του πλήρους μέλους συνδέεται με την πληρωμή της ετήσιας συνδρομής για το τρέχον έτος και όχι για τα δύο προηγούμενα έτη.
Άρθρο 13- Ξεκαθαρίζεται ότι το Κίνημα θα διατηρεί ένα κεντρικό αρχείο μελών το οποίο χειρίζεται η Εκτελεστική Γραμματεία ως σύνθεση των επαρχιακών αρχείων μελών.
Άρθρο 14- Γίνονται οι απαιτούμενες αλλαγές στο άρθρο για την παραίτηση μέλους ώστε να συνάδει με τα πιο πάνω.
Άρθρο 15- Ξεκαθαρίζεται ότι το αρχείο φίλων είναι ξεχωριστό και δεν περιλαμβάνονται σε αυτό τα μέλη που δεν έχουν πληρώσει τη συνδρομή τους για το τρέχον έτος, τα οποία παραμένουν στο μητρώο μελών.
Άρθρο 16- Καταγράφονται με ιεραρχική σειρά όλα τα συλλογικά σώματα του Κινήματος.
Άρθρο 17- Ουσιαστικά ξαναγράφτηκε το άρθρο που αφορά την σύγκλιση -κανονική και έκτακτη-του Παγκύπριου Συνεδρίου.
Άρθρο 18– Καθορίζονται οι αρμοδιότητες του Παγκύπριου Συνεδρίου και του Εκλογικού Παγκύπριου Συνέδριου. Σημαντικές αλλαγές είναι οι εξής:
- Το Εκλογικό Συνέδριο -κατά κανόνα- δεν εκλέγει πλέον τους αξιωματούχους του Κινήματος (Συνπρόεδρους, Αντιπροέδρους κλπ).
- Εκλεγεί καθορισμένο αριθμό μελών της Κεντρικής Επιτροπής (30 μέλη).
- Παραπέμπεται σε κανονισμό το σύνολο των άρθρων που αφορούν την διεκπεραίωση του παγκύπριου συνεδρίου (άρθρα 23 μέχρι και 28)
Άρθρο 19- Καθορίζεται ότι δικαίωμα λόγου και συμμετοχής στην ψηφοφορία έχουν μόνο τα πλήρη μέλη που έχουν πληρωμένη τη συνδρομή τους για το τρέχον έτος. Καθορίζεται πότε θα παραδίδεται ο κατάλογος αυτών των μελών στην Εφορευτική Επιτροπή, πριν την εκλογική διαδικασία.
Συνεπώς δεν θα μπορούν πλέον να ψηφίζουν εκείνοι που έρχονται στο συνέδριο και πληρώνουν συνδρομή εκεί για να μπορεί να ελέγχεται ο κατάλογος από την Εφορευτική Επιτροπή, να γίνονται ενστάσεις, εφέσεις κλπ.
Άρθρο 20: Διαχωρίζονται το Προεδρείο Παγκύπριου Συνεδρίου (ΠΠΣ) άλλο την Εφορευτική Επιτροπή και διαδικασία ένστασης για τον διορισμό της. Παραμένει η πρόνοια για καθορισμό του ΠΠΣ από την Πολιτική Επιτροπή αλλά εισάγεται πρόνοια για -υπό προϋποθέσεις- υποβολή ένστασης και εκλογή προεδρείου από το ίδιο το συνέδριο. Ξεκαθαρίζονται κάποια θέματα ασυμβίβαστου.
Άρθρο 21 – Καθορίζεται ότι την έναρξη του Παγκύπριου Συνεδρίου αναλαμβάνουν από κοινού οι δύο συμπρόεδροι
Άρθρο 22- Γίνεται προσθήκη που αφορά την σύγκληση του έκτακτου συνεδρίου.
Άρθρα 23 μέχρι και 28 διαγράφονται και αντικαθίστανται από νέα άρθρα.
Άρθρο 23- Γίνονται εκτενείς αλλαγές στην διάρθρωση της Κεντρικής Επιτροπής όπως :
- Δεν καθορίζεται μέγιστος αριθμός μελών. Εκλέγονται με βάση την υφιστάμενη φόρμουλα οι εκπρόσωποι των επαρχιών στην ΚΕ και καθορίζεται επιπλέον αριθμός 30 μελών της Κεντρικής Επιτροπής που εκλέγονται από το Συνέδριο.
- Καθορίζεται προϋπόθεση για να μπορεί να εκλεγεί πρόσωπο ως μέλος της Κεντρικής Επιτροπής να έχει συμπληρώσει ένα έτος ως μέλος του Κινήματος.
- Καθορίζεται ότι οι Προέδροι των Επαρχιακών Επιτροπών είναι ex officio μέλη της Κεντρικής Επιτροπής. Συνεπώς ξεκαθαρίζεται έτσι ότι η εκλογή των μελών των Επαρχιακών Επιτροπών και των εκπροσώπων των Επαρχιών στην Κεντρική Επιτροπή πρέπει να γίνεται πριν το Εκλογικό Συνέδριο.
- Καθορίζονται ποσοστώσεις φύλου και διαδικασίες εκλογής για εκπλήρωση τη ποσόστωσης.
- Καθορίζονται προϋποθέσεις για την εκπροσώπηση των συνδεδεμένων οργανώσεων στην Κεντρική Επιτροπή
- Καθορίζεται υπό προϋποθέσεις η ex officio συμμετοχή στην ΚΕ των πρώην προέδρων/γενικών γραμματέων.
Άρθρο 24- Πρόκειται ουσιαστικά για νέο άρθρο που καθορίζει τον τρόπο εκλογής των δύο συμπροέδρων και των τεσσάρων αντιπροέδρων.
Σημαντικά μέρη του άρθρου:
- Η εκλογή αυτών των έξι αξιωματούχων θα γίνεται -κατά κανόνα- σε ξεχωριστή διαδικασία από το Εκλογικό Παγκύπριο Συνέδριο.
- Ποσόστωση φύλου εισάγεται μόνο στην περίπτωση των τεσσάρων αντιπροέδρων.
- Τίθεται προϋπόθεση για την υποβολή υποψηφιότητας για τις θέσεις αυτές να έχουν συμπληρωθεί τρία χρόνια ως πλήρες μέλος και μια πλήρης θητεία στην Κεντρική Επιτροπή
- Δίνεται το δικαίωμα στην Κεντρική Επιτροπή να επιλέγει το τρόπο που θα γίνουν οι εκλογές πχ στο συνέδριο, με κάλπες στις επαρχίες, επιστολική ψήφο, ηλεκτρονικά κλπ
- Δίνεται το δικαίωμα η εκλογή αυτών των αξιωματούχων γίνεται σε δύο φάσεις ώστε να γίνεται με βάση το πλειοψηφικό σύστημα (με το 50% +).
- Καθορίζονται με σαφή τρόπο η σύνθεση, οι αρμοδιότητες και οι ευθύνες της Εφορευτικής Επιτροπής.
Άρθρο 25- Πρόκειται για τροποποίηση του άρθρου 29 του υφιστάμενου καταστατικού και αφορά την εκλογή των μελών της ΠΕ και ΕΓ από την Κεντρική Επιλογή.
Καθορίζει ποιοι είναι αξιωματούχοι μέλη της ΠΕ. Και στην περίπτωση αυτή τίθεται προϋπόθεση για υποβολή υποψηφιότητας να έχει συμπληρωθεί το ένα έτος ως πλήρες μέλος.
Καθορίζει υποχρέωση της ΚΕ να ορίζει οικονομικό γραμματέα, γραμματέα διεθνών σχέσεων και εκπροσώπους τύπου.
Επίσης ισχύει και στη περίπτωση αυτή η ποσόστωση φύλου.
Άρθρο 26- Γίνονται οι απαραίτητες προσαρμογές στο άρθρο που αφορά την Πολιτική Επιτροπή όπως:
- Οι δύο συμπρόεδροι και οι τέσσερεις αντιπρόεδροι
- Η προσθήκη των υφυπουργών (αν υπάρχουν)
- Η συμμετοχή με το καθεστώς παρατηρητή των Προέδρων των Επαρχιακών Επιτροπών.
- Τίθενται προϋποθέσεις για την συμμετοχή στην ΠΕ των εκπροσώπων των Συνδεδεμένων Οργανώσεων και Συνεργαζόμενων Οργανώσεων.
Άρθρο 27– Νέο άρθρο, που αφορά τη δημιουργία Πολιτικής Γραμματείας από τους δύο συμπροέδρους, τέσσερεις αντιπροέδρους και ένα εκπρόσωπο των βουλευτών.
Άρθρο 28- Τροποποίηση του άρθρου για την Εκτελεστική Γραμματεία με προσθήκη εκπροσώπου της οργάνωσης των Συνταξιούχων ως Συνδεδεμένη Οργάνωση. Τίθενται προϋποθέσεις για την συμμετοχή στην ΕΓ των εκπροσώπων των Συνδεδεμένων Οργανώσεων.
Αφαιρούνται οι εκπρόσωποι των Συνεργαζόμενων Οργανώσεων Πολιτών από την ΕΓ.
Η ΕΓ -εξ ολοκλήρου ως σώμα- παύει να είναι εκλογικό επιτελείο. Διευκρινίζονται οι πρόνοιες για κοινή συνεδρίασης της ΠΕ και ΕΓ.
Άρθρο 29- Γίνεται εκτενής τροποποίηση του άρθρου που αφορά τις Επαρχιακές Συνελεύσεις ώστε να καθορίζονται επακριβώς οι αρμοδιότητες και οι εξουσίες του σώματος καθώς και οι διαδικασίες σύγκλησης και λειτουργίας του.
Άρθρο 30- Γίνεται εκτενής τροποποίηση του άρθρου που αφορά τις Επαρχιακές Επιτροπές με σημαντική αλλαγή το γεγονός ότι τροποποιείται ο τρόπος εκλογής και συγκρότησης τους. Η Επαρχιακή Συνέλευση πλέον θα εκλέγει μόνο τον Πρόεδρο της Επαρχιακής Επιτροπής και τέσσερα άλλα ισότιμα μέλη της Επιτροπής ως σώμα χωρίς να καθορίζει τις θέσεις που αναλαμβάνουν. Η συγκρότηση σε σώμα γίνεται μεταξύ των μελών της Επαρχιακής Επιτροπής. Εισάγεται ποσόστωση φύλου.
Προστίθενται στα ex officio μέλη της Επαρχιακής Επιτροπής ο/οι βουλευτής/τες της Επαρχίας.
Άρθρο 31- Τροποποίηση του άρθρου για τη δημιουργία και λειτουργία των θεματικών επιτροπών.
Άρθρο 32- Μικρές τροποποιήσεις για την Οικονομική Επιτροπή που διαχειρίζεται τα οικονομικά θέματα του Κινήματος.
Άρθρο 33- Εκτενής τροποποίηση του άρθρου για την Επιτροπή Οικονομικού Ελέγχου και συμμόρφωση με τις απαιτήσεις του Γενικού Ελεγκτή.
Άρθρο 34- Νέο άρθρο που αφορά τη δημιουργία Επιτροπής Εσωτερικού Ελέγχου.
Άρθρο 35- Γίνεται εκτενής τροποποίηση του άρθρου που αφορά την Επιτροπή Καταστατικού. Τίθενται προϋποθέσεις για την εκλογή των μελών της Επιτροπής οποία αναλαμβάνει και την ευθύνη της ερμηνείας του καταστατικού.
Άρθρο 36- Νέο άρθρο που αφορά την δημιουργία και λειτουργία Επιτροπής Δεοντολογίας. Σημαντικότερα θέματα που καθορίζονται είναι :
- Καταργείται το άρθρο 62 το οποίο ανέθετε στις Επαρχιακές Επιτροπές πειθαρχικές αρμοδιότητες.
- Τα πειθαρχικά θέματα τα εξετάζει η ανεξάρτητη Επιτροπή Δεοντολογίας η οποία ετοιμάζει έκθεση προς το αρμόδιο όργανο που ενδεχομένως θα επιβάλει ποινή αναλόγως της περίπτωσης.
- Καθορίζονται διαδικασίες για έφεση στις πειθαρχικές αποφάσεις.
- Τίθενται προϋποθέσεις και ασυμβίβαστο για τα μέλη της Επιτροπής Δεοντολογίας.
- Καθορίζεται ένα πιο διευρυμένο πλαίσιο ποινών.
Άρθρο 37- Γίνεται εκτενής τροποποίηση του άρθρου που καθορίζει τους αξιωματούχους της Πολιτικής Επιτροπής αφού δημιουργούνται νέες θέσεις πχ δύο συμπρόεδροι, τέσσερεις αντιπρόεδροι (σημ. χωρίς ειδικές αρμοδιότητες). Μεταφέρονται οι αρμοδιότητες των Εκπροσώπων Τύπου στην Εκτελεστική Γραμματεία
Άρθρο 38- Αλλαγές στο άρθρο που αφορά τα μέλη της Εκτελεστικής Γραμματείας που δεν είναι μέλη της Πολιτικής Επιτροπής.
Άρθρο 39- Εκτενής τροποποίηση του άρθρου που αφορά τους κανονισμούς και τους κώδικες.
Άρθρο 40- Εκτενής τροποποίηση του άρθρου που αφορά την απαρτία και τις απουσίες. Δίνεται η δυνατότητα για έκδοση κανονισμών.
Άρθρο 41- Εκτενής τροποποίηση του άρθρου για τις συνεδρίες των σωμάτων ώστε να επιτρέπεται η χρήση λογισμικών διεξαγωγής συνεδριάσεων και ψηφοφορίας. Καθορίζεται ότι οι συνεδριάσεις είναι ανοικτές για τα μέλη του Κινήματος. Καθορίζονται τα δικαιώματα των φίλων.
Άρθρο 42– Εκτενής τροποποίηση του άρθρου για τις ψηφοφορίες εκλογής των σωμάτων με εισαγωγή όρων που αφορούν την ποσόστωση φύλου.
Άρθρο 43- Μικρές αναγκαίες προσαρμογές του άρθρου που αφορά την προεδρία επιτροπών και σωμάτων.
Άρθρο 44- Μικρές μόνο αλλαγές στο άρθρο για τις θέσεις επιλαχόντων.
Άρθρο 45- Μικρή αλλαγή στο άρθρο που αφορά την ιεραρχία των σωμάτων και την λειτουργία της ιεραρχικής προσφυγής.
Άρθρο 46- Εκτενείς αλλαγές στο άρθρο για τη διαδικασία της ανάκλησης με ευθύνη της Επιτροπής Δεοντολογίας.
Άρθρο 47- Γίνεται εκτενής τροποποίηση του άρθρου για την Παγκύπρια Συνδιάσκεψη ώστε να καθορίζεται η υποχρέωση της ΠΕ να καταθέτει πρόταση στην Παγκύπρια Συνδιάσκεψη για τα θέματα που αυτή έχει κληθεί να αποφασίσει.
Επίσης δίνεται αρμοδιότητα στην ΠΕ να αποφασίζει για θέματα που αφορούν τις εκλογές για τα οποία δεν υπάρχουν αποφάσεις της Παγκύπριας Συνδιάσκεψης.
Άρθρο 48- Παραμένει το άρθρο για το θέμα επικεφαλή στα ψηφοδέλτια του Κινήματος.
Άρθρο 49- Εκτενής τροποποίηση του άρθρου που αφορά τις εκλογές και την υποστήριξη υποψηφίων πέραν του Κινήματος. Σημαντικά στοιχεία είναι :
- Το Κίνημα διεκδικεί κατά κανόνα τις προεδρικές εκλογές με ένα από τους δύο συμπροέδρους.
- Σε περίπτωση πρότασης για υποστήριξη υποψηφίου εκτός κινήματος παραμένει η πρόνοια του 60% αλλά υιοθετείται η πρακτική των δύο γύρων σε όλες τις περιπτώσεις.
- Καθορίζεται ως υποχρέωση η σύναψη πολιτικής συμφωνίας για την οποιαδήποτε εκλογική συνεργασία η οποία ανακοινώνεται δημόσια.
- Καθορίζεται διαδικασία ανάκλησης υποψηφίου μέσω της Επιτροπής Δεοντολογίας.
Άρθρο 50- Προσαρμογή του άρθρου για τον έλεγχο και διαχείρισης των οικονομικών ώστε να συνάδει με τις εισηγήσεις του Γενικού Ελεγκτή.
Άρθρο 51 – Το άρθρο για την ετήσια συνδρομή μένει ως έχει.
Άρθρο 52- Το άρθρο για τις εισφορές και τις οικονομικές υποχρεώσεις των εκλεγμένων παραμένει ως έχει με τη διευκρίνηση ότι η εισφορά κατατίθεται στο ταμείο του Κινήματος.
Άρθρο 53- Το άρθρο για τις υποχρεώσεις και τα δικαιώματα των εμμίσθων μένει ως έχει. Προστίθεται η υποχρέωση τους να εφαρμόζουν τους κανονισμούς και τους κώδικες.
Άρθρο 54- Δημιουργείται καινούργιο άρθρο για τη διαδικασία των δημοψηφισμάτων.
Άρθρο 55- Μεταφορά προνοιών υφιστάμενων άρθρων που αφορούν τις υποχρεώσεις των εκλεγμένων στελεχών ώστε να νομιμοποιείται η εκλογή τους.
Άρθρο 56 – Νέο άρθρο όπου ομαδοποιούνται οι συνδεδεμένες οργανώσεις και καθορίζονται ενιαία κριτήρια για την συμμετοχή τους στα συλλογικά σώματα του Κινήματος αλλά και οι υποχρεώσεις τους έναντι του Κινήματος.
Άρθρο 57- Καινούργιο άρθρο που αντικαθιστά το προηγούμενο άρθρο 63 για τις Συνεργαζόμενες Οργανώσεις. Τίθενται κριτήρια για την συμμετοχή των οργανώσεων στα σώματα του Κινήματος, και γίνεται συστηματικός έλεγχος των κριτηρίων αυτών.
Εισάγεται διαδικασία ανάκλησης της ιδιότητας της συνεργαζόμενης οργάνωσης πολιτών. Η συμμετοχή των συνεργαζόμενων οργανώσεων περιορίζεται στην Κεντρική Επιτροπή και Πολιτική Επιτροπή.
Άρθρο 58- Τροποποιείται το σχετικό υφιστάμενο άρθρο για τη διαδικασία αλλαγής του Καταστατικού. Δίνεται αρμοδιότητα στην Κεντρική Επιτροπή να ψηφίσει κανονισμό που να καθορίζει τις διαδικασίες της υποβολής και επεξεργασίας των προτάσεων και τις διαδικασίες έγκρισης των προτάσεων από το καταστατικό συνέδριο.
Άρθρο 59- Τροποποιείται το άρθρο 61 που αφορούσε την διάλυση του Κινήματος με την εισαγωγή των απαιτήσεων του Γενικού Ελεγκτή.
Άρθρο 60 – Νέο άρθρο ως επεξήγηση ότι όπου αναφέρεται το αρσενικό φύλο να εννοείται ότι ισχύει για όλα τα φύλα.
Υστερόγραφο :
- Υπάρχουν θέματα πχ Οικοαγροτικός, Θέση Γενικού Διευθυντή/Διευθύντριας, Κινήματος κλπ τα οποία εκκρεμούν λόγω άλλων διαδικασιών που βρίσκονται σε εξέλιξη.
- Πρέπει να αποφασιστεί αν οι κανονισμοί που αναφέρονται στο καταστατικό θα ετοιμαστούν και θα εγκριθούν αμέσως μετά την έγκριση του καταστατικού ή αλλιώς σε βάθος χρόνου.
- Πρέπει να αποφασιστεί με απόφαση του καταστατικού συνεδρίου μια μεταβατική διάταξη (η οποία είναι μέρος του καταστατικού) δηλαδή πότε θα εφαρμοστεί το καταστατικό αυτό. Προφανώς δεν μπορεί να εφαρμοστεί αμέσως Πρέπει να συζητηθούν και να αποφασιστούν τα στάδια της ομαλής μετάβασης.
- Το κείμενο πρέπει να τύχει νομοτεχνικού ελέγχου από τον νομικό σύμβουλο του Κινήματος.
Τέλος , εκφράζονται ευχαριστίες στα μέλη της Επιτροπής Καταστατικού και κ. Μιχάλη Μενελάου και κα Έφη Ξάνθου, που βοήθησαν με την τήρηση των πρακτικών, για την μέχρι σήμερα συνεργασία.