Άρθρο Γιώργου Ηλιάδη μέλος της Κεντρικής Επιτροπής Περιβαλλοντολόγος – Ακτιβιστής Κοινοβουλευτικός Συνεργάτης /Κίνημα Οικολόγων – Συνεργασίας Πολιτών προς δημοσίευση
Όλοι θα έχουμε ακούσει έστω και μια φορά την φράση « Βιώσιμη Κινητικότητα» . Βέβαια, ως Κύπρος έχουμε μείνει πολύ πίσω στα θέματα προώθησης Μέσων Μαζικής Μεταφοράς ή ακόμα και ενθάρρυνσης για μεταφορές εντός της πόλης με το ποδήλατο.
Είναι αλήθεια ότι για χρόνια τώρα προωθείται περισσότερο η χρήση του αυτοκινήτου εντός των κέντρων πόλεων, με έργα που σίγουρα είναι προς την αντίθετη κατεύθυνση της βιώσιμης κινητικότητας. Είναι αλήθεια επίσης ότι έχουμε έλλειψη από ένα ορθολογιστικό μοντέλο βασισμένο στο Σχέδιο Βιώσιμης Αστικής Κινητικότητας (ΣΒΑΚ).
Έτσι, δημιουργούνται αλλεπάλληλες αρνητικές επιπτώσεις σε ένα αστικό περιβάλλον. Τέτοιες είναι οι εκπομπές αέριων ρύπων, η ηχορύπανση και το μποτιλιάρισμα στους δρόμους, που αποτελούν τα συνεπακόλουθα των κακών πρακτικών που εφαρμόζονται στον τόπο μας.
Ας δούμε όμως κάποιες από τις παραλήψεις που έχουμε εντοπίσει όσο αφορά τους όρους για τις νέες συμβάσεις παραχώρησης για τις δημόσιες μεταφορές.
Οι Νέες Συμβάσεις θέτουν ως στόχο την αναβάθμιση των δημόσιων μεταφορών, υιοθετώντας μέτρα για την τήρηση των ωραρίων δρομολογίου, την αναβάθμιση του στόλου των λεωφορείων και την βελτίωση της τιμολογιακής πολιτικής.
Σημειώνω κάποια σημεία που δεν λήφθηκαν υπόψη από τους τεχνοκράτες που ανέλαβαν να ετοιμάσουν την προκήρυξη. Καταρχάς, όσο αφορά τον στόλο των λεωφορείων, δεν λήφθηκε υπόψη ότι ως το 2025, θα κυκλοφορήσουν νέα μοντέλα EURO 7 που είναι πιο εκσυγχρονισμένα και σύγχρονα λεωφορεία. Συνεπώς το μοντέλο που προτείνεται (για συμμόρφωση στο ισχύον EURO 6) θα αποτελεί από την μέση της περιόδου της σύμβασης, ξεπερασμένο και πιο παλιό μοντέλο.
Επίσης σε βάθος χρόνου μέχρι και την λήξη των συμβολαίων που θα υπογραφούν, πιθανόν να διατεθούν και νέα μοντέλα στην αγορά, πιο σύγχρονα και σαφώς λιγότερο ρυπογόνα. Συνεπώς, θα έπρεπε να γίνει αναφορά για υιοθέτηση του πιο σύγχρονου εν ισχύ προτύπου και όχι ειδικά και αποκλειστικά του EURO 6.
Βέβαια, θα ήταν πιο περιβαλλοντικά ορθό, ένα μέρος του στόλου να απαρτίζεται από ηλεκτρικά ή υβριδικά λεωφορεία, κάτι που θα αποτελούσε μια πιο φιλοπεριβαλλοντική προσέγγιση στα πλαίσια ένταξης ως μέτρο, για την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή.
Όσο αφορά το μέγεθος των λεωφορείων, πιο βιώσιμα ορθό θα ήταν, τα μικρά λεωφορεία να υπερτερούσαν αριθμητικά των μεγάλων λεωφορείων, αντί το αντίθετο όπως προτείνει το Υπουργείο(60% μεγάλα, 40% μικρά) . Θεωρώ ότι τα πιο μικρά λεωφορεία που θα γεμίζουν πιο εύκολα, θα είναι πιο οικονομικά και οικολογικά. Η εφαρμογή της τηλεματικής θα πρέπει να αφορά και την πληρότητα των λεωφορείων ώστε σε περίπτωση ανάγκης να δρομολογείται και εφεδρικό μικρό λεωφορείο στην ίδια διαδρομή.
Όσο αφορά τις θέσεις αναπήρων στα λεωφορεία και των εμποδιζόμενων ατόμων (ηλικιωμένοι, μητέρες με μωρά, τραυματίες, εγκύους κλπ), θα έπρεπε να είναι κατ΄αναλογία 10% θέσεις για αναπηρικά αμαξίδια αντί η 1 θέση σε κάθε λεωφορείο.
Όσο αφορά το ωράριο λειτουργίας, θα έπρεπε να μπορεί να επεκτείνεται σε 20 – 22 ώρες αντί για 16-18, ειδικά για τα δρομολόγια που αφορούν τους πυρήνες των κέντρων των πόλεων όπου κυκλοφορούν νεαρά άτομα ή και εργαζόμενοι.
Ένα άλλο μεγάλο διαχρονικό πρόβλημα που αφορά τις μεταφορές, είναι η έλλειψη στεγάστρων στις στάσεις των λεωφορείων, γεγονός αποτρεπτικό για τους πολίτες, για χρήση λεωφορείου σε βροχή και σε καύσωνα.
Σε κάθε περίπτωση, αναγνωρίζεται ότι καταβάλλεται μια γενική προσπάθεια ώστε να επιτευχθεί η Βιώσιμη Κινητικότητα ειδικά στα αστικά κέντρα, όμως οι κινήσεις από Υπουργεία και Δημαρχεία είναι σπασμωδικές και το αποτέλεσμα μη ικανοποιητικό, που σε κάποιες περιπτώσεις είναι ακόμα και κακό.
Χρειαζόμαστε ουσιαστική πολιτική απόφαση για την εφαρμογή του ΣΒΑΚ, τέτοια που να αποθαρρύνει τη χρήση του ιδιωτικού αυτοκινήτου και να την αντικαθιστά με το εύχρηστο, οικονομικό και ελκυστικό λεωφορείο. Χωρίς αποθάρρυνση της κυκλοφορίας του αυτοκινήτου, δεν υπάρχει μέλλον για τα δημόσια μέσα μεταφοράς.
Αν θέλουμε να είμαστε και να λειτουργούμε ως ένα προοδευτικό σύγχρονο κράτος μέλος της Ευρωπαικής Ένωσης, πρέπει πρωτίστως να εκπονηθεί ένα ολοκληρωμένο σχέδιο στα πλαίσια του ΣΒΑΚ, λαμβάνοντας πάντα υπόψη, την αειφόρο ανάπτυξη.
