*Δήλωση Έφης Ξάνθου, Αναπληρώτριας Προέδρου Κινήματος Οικολόγων-Συνεργασία Πολιτών
Τις τελευταίες μέρες βλέπουμε πολιτικά κόμματα και Υπουργούς να έχουν μπει σε ένα αγώνα δρόμου για να αποδείξουν πως πρώτα αυτοί είχαν δηλώσει ότι ο East Med δεν θα υλοποιείτο ποτέ.
Ως Κίνημα Οικολόγων – Συνεργασία Πολιτών, δεν θα προσποιηθούμε ότι δεν στηρίξαμε την διερεύνηση της πιθανότητας κατασκευής του αγωγού East Med. Πάντα μας απασχολούσε το θέμα υπεράσπισης της κυπριακής ΑΟΖ και της αποτροπής δημιουργίας αγωγού φυσικού αερίου που θα κατέληγε από το Ισραήλ ή Αίγυπτο στην Τουρκία μέσω Κύπρου, και η διερεύνηση εναλλακτικών σεναρίων ήταν θεμιτή. Θέλαμε να αποτρέψουμε μια τέτοια εξέλιξη (που παρεμπίπτοντος προωθούσαν κατά διαστήματα τόσο ο ΔΗΣΥ όσο και το ΑΚΕΛ) γιατί θα έδενε τελεσίδικα την Κύπρο στο άρμα της Τουρκίας και θα μας αφαιρούσε το δικαίωμα χάραξης ανεξάρτητης διπλωματικής και ενεργειακής στρατηγικής. Όμως στις 17 Ιουλίου 2020, όταν η Βουλή των Αντιπροσώπων υπερψήφισε τη Διακυβερνητική Συμφωνία μεταξύ της Κυπριακής Δημοκρατίας, του Ισραήλ, της Ελληνικής Δημοκρατίας και της Ιταλικής Δημοκρατίας αναφορικά με σύστημα αγωγών για τη μεταφορά Φυσικού Αερίου από την Ανατολική Μεσόγειο στις ευρωπαϊκές αγορές (East-Med Pipeline), μόνο οι δύο βουλευτές του Κινήματος Οικολόγων-Συνεργασίας Πολιτών τήρησαν αποχή. Μάλιστα τότε ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του ΑΚΕΛ κ. Γιώργος Λουκαϊδης υπενθύμισε στην ολομέλεια της Βουλής ότι η ιδέα για την κατασκευή του συγκεκριμένου αγωγού είχε κατατεθεί από την κυβέρνηση Χριστόφια για πρώτη φορά.
Πάγια θέση του Κινήματος είναι ότι η Κύπρος μπορεί με τη σωστή στρατηγική και σχεδιασμούς να καταστεί σημαντικός ενεργειακός παίχτης στην Ανατολική Μεσόγειο.
Ελπίζαμε ότι, στα πλαίσια τριμερών και τετραμερών συμφωνιών για θέματα ενέργειας μεταξύ των χωρών της περιοχής, θα μπορούσαν να εξευρεθούν βέλτιστοι τρόποι αξιοποίησης και εκμετάλλευσης του φυσικού αερίου αλλά και να εφαρμοστούν οι αυστηρές ευρωπαϊκές προδιαγραφές για την προστασία του περιβάλλοντος και την ασφάλεια των εργαζομένων στις εργασίες που θα διεξάγονται σε ολόκληρη την Ανατολική Μεσόγειο. Με το υποθαλάσσιο ηλεκτρικό καλώδιο «Euro- Asian Interconnector» και τον υποθαλάσσιο αγωγό φυσικού αερίου «EastΜed pipeline» θα ανοιγόταν αυτή τη προοπτική για τη χώρα μας. Εάν όμως ο East Med αποδεικνύεται μη βιώσιμος, τότε πρέπει πάραυτα να απορριφθεί κάθε περαιτέρω προσπάθεια κατασκευής του και να μην ρίξουμε άλλους πόρους πίσω από αυτή την ιδέα.
Ειδικά με την καθυστέρηση που προκύπτει γενικότερα όσον αφορά τους ενεργειακούς σχεδιασμούς της Κύπρου, πιστεύουμε πως πρέπει πάραυτα να επικεντρωθούμε στην υλοποίηση του «Euro-Asia InterConnecter» και στην άμεση ένταξη μονάδων παραγωγής ενέργειας από ΑΠΕ στο ενεργειακό μας ισοζύγιο. Οι ευρωπαϊκές και διεθνείς δεσμεύσεις της Κυπριακής Δημοκρατίας όσον αφορά την καταπολέμηση της Κλιματικής Αλλαγής έχουν στενέψει τα χρονοδιαγράμματα που θα μας επιτρέπουν την χρήση του φυσικού αερίου, και γενικότερα των ορυκτών καυσίμων, στο ενεργειακό μας ισοζύγιο και αυτό σίγουρα ανατρέπει παλαιότερες γνωματεύσεις όσον αφορά την οικονομική βιωσιμότητα ενεργειακών προγραμμάτων και νέων υποδομών.
Τα ίδια ερωτήματα περί οικονομικής βιωσιμότητας αλλά και περιβαλλοντικής προστασίας μας προβληματίζουν πλέον και όσον αφορά το εξορυκτικό μας πρόγραμμα. Λαμβάνοντας υπόψη την προχθεσινή τεράστια οικολογική καταστροφή στο Περού από διαρροή πετρελαίου από υποθαλάσσιους αγωγούς, λόγο της έκρηξης του ηφαιστείου στο Τόνγκα, και με δεδομένη την γεωγραφική μας θέση και την τρομακτική σεισμογένεια της περιοχής, πιστεύουμε πως πρέπει να γίνει άμεση επανεξέταση της ενεργειακής στρατηγικής που έχει χαράξει μέχρι στιγμής η Κυπριακή Δημοκρατία.
Αφού τον East Med δεν έκρινε κανένας όμως ότι ήταν βιώσιμος, πως βρέθηκε να προωθείται ως ιδέα από την Κυπριακή Δημοκρατία; Με την Ευρωπαϊκή Ένωση να περιλαμβάνει τον αγωγό αυτό στους υπό μελέτη ενεργειακούς σχεδιασμούς της από το 2015; Μια απλή περιδιάβαση στο διαδίκτυο αποδεικνύει πως άλλα έλεγαν και άλλα κάνουν πολιτικά κόμματα τώρα. Ειδικά όταν υπογράφονταν τριμερής και τετραμερής συμφωνίες με γειτονικά κράτη και περιοδεύαμε σε διεθνή ενεργειακά φόρα, ή θεωρούσαμε ότι η οικονομική κρίση του 2012-2015 θα μπορούσε να αποτραπεί με την επίσπευση των εξορύξεων για φυσικό αέριο στην κυπριακή ΑΟΖ. Η υποκρισία δεν μας χαρακτηρίζει και είμαστε έτοιμοι να παραδεχθούμε τους όποιους λάθος υπολογισμούς ή πολιτικές μπορεί να έχουμε στηρίξει στο παρελθόν.
Μπορούν να πουν το ίδιο τα μεγάλα πολιτικά κόμματα του τόπου;