Παρασκευή 10 Μαρτίου 2017, Ξενοδοχείο Aliathon, Πάφος
Οι εξελίξεις στο Κυπριακό από τις 20 Δεκεμβρίου 2016, όταν είχαμε πραγματοποιήσει την προηγούμενη ενημέρωση στελεχών στη Λευκωσία, έχουν σε μεγάλο βαθμό διαφοροποιήσει την εικόνα των διαπραγματεύσεων.
Ισχυρίζομαι όμως ότι οι εξελίξεις δεν έχουν διαφοροποιήσει ποσώς την ουσία του Κυπριακού. Για μένα και για το Κίνημα Οικολόγων – Συνεργασία Πολιτών η ουσία παραμένει ως έχει τα τελευταία εξήντα χρόνια και συνίσταται στην Τουρκική πολιτική επανάκτησης της νήσου Κύπρου, όπως αυτή αναλύεται και στη γνωστή πλέον έκθεση Νιχάτ Ερίμ.
Επανερχόμενος στην εικόνα των εξελίξεων, σημειώνω ότι από τις 20 Δεκεμβρίου 2016 είχαμε την πραγματοποίηση της πενταμερούς διάσκεψης της Γενεύης (που θέλουμε να αποκαλούμε «διεθνή»), τη συνάντηση των τεχνικών κλιμακίων στο Μοντ Πελεράν, την πρόταξη των απαράδεκτων προαπαιτούμενων από την Τουρκία και πρόσφατα την αποχώρηση από τις συνομιλίες του κ. Ακιντζί.
Αρχικά πρέπει να πούμε ότι η διάσκεψη της Γενεύης οδηγήθηκε σε αποτυχία και αποδείχθηκε ότι είχαμε δίκαιο όταν λέγαμε στον Πρόεδρο Αναστασιάδη ότι οι συνθήκες δεν ήταν ώριμες για να πραγματοποιηθεί διεθνής διάσκεψη. Παρά τις δικές μας αντιρρήσεις ο Πρόεδρος αποδέχτηκε τη σύγκληση πενταμερούς διάσκεψης στην απουσία της Κυπριακής Δημοκρατίας και των πέντε μόνιμων μελών του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών. Δυστυχώς όλα αυτά (και άλλα που συνέβησαν στη Γενεύη) αφήνουν μια αρνητική προίκα για το μέλλον.
Με την ολοκλήρωση των συνομιλιών στη Γενεύη διαπιστώνουμε ότι η πενταμερής διάσκεψη μας έμεινε ως ένα αρνητικό προηγούμενο. Η αποδοχή της πενταμερούς δεν είχε καν τα αναμενόμενα αποτελέσματα από όσους την υποστήριξαν. Το μόνο θετικό στοιχείο που ξεχωρίζω είναι η είσοδος στο τοπίο των διαπραγματεύσεων του νέου Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ, ο οποίος φαίνεται – επί του παρόντος τουλάχιστον – να τηρεί μια πιο ισορροπημένη στάση απέναντι στο ζήτημα και να μην είναι έρμαιο των σχεδιασμών του όποιου κυρίου Άιντε.
Κατά την άποψή μου στη Γενεύη δεν θα έπρεπε να κατατεθεί χάρτης, από τη στιγμή που δεν υπήρξε συμφωνία επί των κριτηρίων. Το αποτέλεσμα είναι να έχουμε ένα χάρτη που κρίθηκε από τον ίδιο τον Πρόεδρο Αναστασιάδη ως απαράδεκτος, αλλά παραμένει κλεισμένος σε ένα γραφείο του ΟΗΕ μέχρι την τελική συμφωνία. Αυτό σημαίνει ότι επιβλήθηκε η θέση των Τούρκων ότι το εδαφικό (που επηρεάζει άμεσα το θέμα της επιστροφής των περιουσιών των Ελληνοκυπρίων προσφυγών και ιδιοκτητών), θα κλείσει μαζί με τα θέματα ασφάλειας και εγγυήσεων. Παραβιάζεται έτσι ακόμα και η συμφωνία Αναστασιάδη – Ακιντζί του Φεβρουαρίου 2014, για την έναρξη των συνομιλιών, που προνοούσε παράλληλη συζήτηση όλων των κεφαλαίων.
Μέχρι και την Γενεύη, ο Πρόεδρος Αναστασιάδης υποχώρησε σε πολλά σημεία και επί διαδικαστικών και ουσιαστικών θεμάτων με την ελπίδα ότι θα έπαιρνε κάτι από τους Τούρκους. Οι υποχωρήσεις αυτές όμως, δεν έφεραν αποτέλεσμα. Ιδιαίτερα επικίνδυνες κρίνονται οι περαιτέρω παραχωρήσεις στους Τουρκοκύπριους στο κεφάλαιο της διακυβέρνησης (π.χ. αυτό που λέγεται αποτελεσματική συμμετοχή των Τουρκοκυπρίων στην ομοσπονδιακή διακυβέρνηση).
Ο κ. Άιντε ξεκάθαρα έπαιξε παιχνίδι κατά της Κύπρου και ευτυχώς που υπήρξαν οι παρεμβάσεις του Έλληνα Υπουργού Εξωτερικών κ. Κοτζιά, που έσωσαν την κατάσταση.
Σε αυτό το σημείο θα ήθελα να αναδείξω το φαινόμενο της ασύγγνωστης αγνωμοσύνης που επέδειξαν διάφοροι πολιτικοί, παραπολιτικοί και δημοσιογραφικοί κύκλοι και είχαν ξεκάθαρο στόχο τον κ. Κοτζιά.
Αμέσως μετά τη Γενεύη άρχισε η Τουρκία να κλιμακώνει την προκλητικότητα της με όσα ζητάει βάζοντας στο τραπέζι τις 4 ελευθερίες για τους Τούρκους υπηκόους πέραν των γνωστών κόκκινων γραμμών της για τις εγγυήσεις, τα στρατεύματα και την εκ περιτροπής προεδρία.
Στη συνέχεια ήρθε η αποχώρηση Ακιντζί με αφορμή μια άσχετη με τις συνομιλίες απόφαση της Βουλής που αφορά το ενωτικό δημοψήφισμα. Έχουμε καταλήξει σε πάγωμα των συνομιλιών, πιθανότατα μέχρι να γίνει το δημοψήφισμα στην Τουρκία στις 16 Απριλίου, με αποκλειστική ευθύνη των Τούρκων.
Έχω την άποψη ότι πολύ λανθασμένα κάποιοι θεωρούν ότι εφόσον ο Ερντογάν κερδίσει το δημοψήφισμα θα γίνει πιο διαλλακτικός. Περιμένω να δω μια εμπεριστατωμένη ανάλυση που να τελειώνει μια τέτοια πρόβλεψη.
Εμείς, ως Κίνημα Οικολόγων – Συνεργασία Πολιτών, επιθυμούμε την επανέναρξη των συνομιλιών αλλά σε μια άλλη βάση, άλλο θεμέλιο και πλαίσιο.
Προϋπόθεση για επανέναρξη των συνομιλιών θα πρέπει να είναι η απόσυρση των απειλών και των προκλητικών τοποθετήσεων που προέρχονται από την Τουρκία.
Εμείς θεωρούμε ότι η κρίση που προέκυψε με τη γνωστή απόφαση της Βουλής δεν μπορεί να ξεπεραστεί με μονομερή μέτρα. Τα μονομερή μέτρα από τη Βουλή και από τους Ελληνοκυπρίους θα προκαλέσουν ακόμη περισσότερα προβλήματα και περισσότερη ένταση μέσα στην Κυπριακή κοινωνία.
Σε ότι αφορά την επανέναρξη των συνομιλιών, επιμένουμε στον ενεργό ρόλο της Ευρωπαϊκής Ένωσης και στη συμμετοχή των πέντε Μόνιμων Μελών του Συμβουλίου Ασφαλείας, στα πλαίσια μιας διεθνούς διάσκεψης. Οι συγκλίσεις των τελευταίων εννέα χρόνων πρέπει να επανεξεταστούν σε ένα γενικό και ολιστικό πλαίσιο.
Εμμένουμε στη δική μας κόκκινη γραμμή, ότι δεν μπορούμε να δεχτούμε λύση του Κυπριακού με την παρουσία ξένων στρατευμάτων, εποίκων και εγγυήσεων, χωρίς την κατοχύρωση όλων των πολιτικών και ανθρωπίνων δικαιωμάτων όλων των νόμιμων κατοίκων του νησιού, όπου δεν θα εξασφαλίζεται η συνέχιση της Κυπριακής δημοκρατίας και η ενότητα του κράτους και του λαού. Μια τέτοια κατάσταση για εμάς, δεν είναι λύση. Δεν είναι καν επιλογή. Είναι η απόλυτη καταστροφή και θα είμαστε ένοχοι απέναντι στην ιστορία αλλά και το μέλλον του λαού μας αν αποδεχθούμε μια τέτοια – ή παρόμοια – συμφωνία για το Κυπριακό.
Επιθυμούμε να αλλάξει ο Πρόεδρος Αναστασιάδης την τακτική του «δώσε, δώσε, δώσε» γιατί δώσαμε ήδη τόσα πολλά μέχρι τώρα και πήραμε για αντάλλαγμα μια αμυδρή ελπίδα. Διαφορετικά δεν υπάρχει άλλη λύση από το να αλλάξουμε Πρόεδρο. Αυτή ίσως να είναι η μοναδική ελπίδα. Αλλά αυτό είναι το θέμα μιας άλλης συζήτησης.
